Smog to toksyczna mieszanina pyłu, dymu i mgły, która jest niebezpieczna ze względu na obecność zanieczyszczeń, takich jak: drobne cząsteczki PM2,5 i PM10, tlenki azotu, sadzy, tlenek węgla. Aktualnie wyróżniamy dwa rodzaje smogu: typu Los Angeles (występujący latem) i londyński (występujący zimą).
Dowiedz się więcej o smogu typu Los Angeles!
Smog Los Angeles, zwany również fotochemicznym, to zanieczyszczenie powietrza spowodowane oddziaływaniem promieni słonecznych i suchej mgły o wilgotności około 70%. To właśnie słońce powoduje złożone przemiany fotochemiczne, które prowadzą do powstawania zanieczyszczeń wtórnych – mieszaniny tlenków azotu pochodzących z emisji spalin samochodowych i węglowodorów. To właśnie z tego powodu nad miastami tworzy się brązowa mgła.
Pierwszy smog fotochemiczny pojawił się w gorący letni dzień nad Los Angeles w latach 30. Główną przyczyną tego zjawiska był szybki rozwój sektora transportowego. A smog fotochemiczny powstaje właśnie z substancji wchodzących w skład spalin samochodowych, które trafiają do powietrza w dużych ilościach.
Długotrwały kontakt z utleniaczami zawartymi w smogu (ozon, pestycydy, tlenki azotu) prowadzi do wzrostu zachorowalności i śmiertelności. Główną grupą ryzyka są osoby starsze i dzieci – to one są szczególnie podatne na działanie zanieczyszczonego powietrza.
Pod wpływem smogu fotochemicznego ludzie mogą doświadczać silnego podrażnienia błon śluzowych oczu i dróg oddechowych, napadów astmy, kaszlu, skurczu w klatce piersiowej, suchości w gardle i silnego bólu głowy. Dodatkowo stężenie ozonu w powietrzu powoduje również, że w organizmie spada odporność na bakterie. Smog fotochemiczny także negatywnie wpływa na roślinność: liście puchną, pojawiają się plamy i białe naloty, w związku z czym rośliny szybko więdną.
Smog typu londyńskiego powstaje w wyniku spalania dużych ilości paliwa. Główną różnicą między smogiem londyńskim a smogiem fotochemicznym jest pora roku – można go zaobserwować przeważnie w okresie grzewczym. Głównym składnikiem tego zjawiska meteorologicznego jest dwutlenek siarki w połączeniu z aerozolem kwasu siarkowego.
Zjawisko to zostało po raz pierwszy odnotowane w Londynie w grudniu 1952 roku. Antycyklon przyniósł zimną bezwietrzną pogodę, co doprowadziło do koncentracji nad miastem grubej warstwy zanieczyszczeń (głównie dymu węglowego). Odkąd temperatura powietrza znacznie spadła, mieszkańcy zaczęli bardziej ogrzewać swoje domy, zużywając więcej paliwa.
Warto zauważyć, że jakość węgla używanego przez Brytyjczyków była dość słaba, ze względu na obecność siarki. Później londyńscy naukowcy odkryli, że smog składał się z kilkuset ton dymu i dwutlenku siarki. Spaliny samochodowe i liczne elektrownie węglowe również przyczyniły się do powstania toksycznej gęstej mgły.
W ciągu kilku dni smog doprowadził do śmierci ponad 4000 osób, a rok później naukowcy oszacowali, że w wyniku zanieczyszczenia powietrza zachorowało 100 000 osób. Później eksperci doszli do wniosku, że łączna liczba ofiar śmiertelnych była znacznie wyższa – co najmniej 12 000 osób. Najczęściej umierali ludzie starsi i niemowlęta, a także osoby cierpiące na choroby układu oddechowego.
Kiedy poziom smogu w mieście jest wysoki, dobrym rozwiązaniem będzie przebywanie w pomieszczeniach. Jednak nie zawsze możemy pozwolić sobie na spędzenie całego dnia w domu. Wówczas powinniśmy postarać się ograniczyć czas na dworze.
Rozwiązaniem na smog jest również stosowanie paliw alternatywnych, takich jak Błękitny Węgiel.