„Polityka energetyczna Polski do 2040 r.” (PEP2040) została przyjęta przez Radę Ministrów. PEP2040 stanowi jasną wizję strategii Polski w zakresie transformacji energetycznej. Bezpieczeństwo kraju w czasie transformacji mają zapewnić technologie, takie jak Błękitny Węgiel. “Przed nami wyzwanie, jakim będzie zbudowanie nowego systemu energetycznego w najbliższych dwóch dekadach. To z jednej strony nadanie dynamiki dążeniu ku nisko- i zeroemisyjnej transformacji polskiej gospodarki, ale też konieczność zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego” – podkreślił minister Kurtyka.
Krajowe media w ostatnie tygodnie opływają w liczne artykuły, reportaże i inne materiały dotyczące przyszłości polskiego górnictwa. Autorzy wiadomości o chwytliwych hasłach (“likwidacja górnictwa”, “projekt umowy społecznej”, “przekwalifikowanie górników”, “urlopy socjalne”, “gwarantowane osłony”, itp.), prognozują mroczną przyszłość dla przemysłu węglowego w kraju oraz proponują rozwiązania, które mają być satysfakcjonujące dla sektora górniczego i branż z nim powiązanych.
Toczy się społeczna debata na temat rewolucji polskiego górnictwa, w przededniu której się znajdujemy. Trwa spór w jaki sposób powinna zostać zrealizowana, aby zniwelować negatywne konsekwencje tego ruchu, lub zredukować je do minimum. Ważnym aspektem, któremu spierający się eksperci poświęcają znaczną uwagę w całej polemice, są nowoczesne, niskoemisyjne lub bezdymne technologie węglowe, takie jak Błękitny Węgiel, które mogą zapewnić energetyczne bezpieczeństwo kraju. Na identyczne rozwiązania stawia „Polityka energetyczna Polski do 2040 r.”. W treści zawartej w dokumencie znajdziemy zalecenia o wykorzystywaniu źródeł o możliwie najniższej emisyjności (pompy ciepła, ogrzewanie elektryczne, gaz ziemny, paliwa bezdymne) do pokrywania potrzeb cieplnych.
Mając na względzie długofalowy charakter zmiany, wskazane byłoby porozumienie pomiędzy stroną rządową a branżami i społecznościami, które bezpośrednio mogą zostać dotknięte skutkami transformacji energetycznej. Na przełomie 2020 i 2021 roku, Ministerstwo Aktywów Państwowych wraz z samorządami, spółkami górniczymi i przedstawicielami strony społecznej, rozpoczęło prace nad tak zwaną “umową społeczną” przez wielu określanej “umową o likwidacji górnictwa w Polsce”.
Po spotkaniu z przedstawicielami związków zawodowych powstał dokument “Umowa społeczna regulująca funkcjonowanie sektora górnictwa węgla kamiennego”. Można wskazać trzy nadrzędne parametry, o których traktuje:
Mechanizm finansowania transformacji gospodarczej.
Inwestycje w nowoczesne, bezemisyjne technologie węglowe mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju.
System osłon socjalnych dla pracowników sektora górniczego.
Jak wynika z ustaleń stron zawartych w dokumencie, nie istnieje obecnie wiele rozwiązań, które mogą pomóc funkcjonować polskim kopalniom węgla kamiennego. Jako jedyną i najlepszą, autorzy umowy, powołując się na raport końcowy z prac Zespół ds. Innowacji Technologicznych i Czystych Technologii, rekomendują “inwestycje w nisko i zero emisyjne źródła wytwarzania energii, realizowane z węgla kamiennego (...)”.
Należy nastawić się nie na likwidację, a transformację sektora. W przeciwnym wypadku zagrożenie wystąpienia negatywnych skutków społecznych, gospodarczych i politycznych jest bardzo wysokie. Zachwianie bezpieczeństwa energetycznego Polski przez uzależnienie od importu oraz konsekwencje ekonomiczno-gospodarcze i środowiskowe, to prognozowane zagrożenia, których można uniknąć wdrażając się w odpowiednio zbilansowany i efektywnie działający system oparty na paliwach niskoemisyjnych.
Według dr inż. Krystyny Kubicy, ekspertki Polskiej Izby Ekologii w Katowicach, błąd opiera się na niepoprawnym rozumowaniu utrwalonym w społecznej świadomości. Jak pisze: “smog nie jest powodowany ani przez sam stary kocioł, piec, ani przez rodzaj paliwa”. Chodzi przede wszystkim o jego jakość. Zastosowanie paliwa bezdymnego, czy niskoemisyjnego pozwoli w znacznym stopniu zredukować emisję pyłu i szkodliwych zanieczyszczeń. W domowych piecach często spalane jest paliwo nieznanego pochodzenia i nieodpowiedniej jakości. Piece natomiast nierzadko są w fatalnym stanie. Rozwiązanie zdaje się być proste. Wystarczy dobrać paliwo stałe o odpowiedniej jakości i stosować się do zaleceń producenta, zarówno paliwa, jak i pieca.
Dobrym kierunkiem mogą być praktyki stosowane w Wielkiej Brytanii (The Clean Air Act), która w okresie przejściowym postawiła na wytwarzanie paliw niskoemisyjnych, w tym w oparciu o odgazowane polskie węgle i przeznaczenie ich również na potrzeby ciepłownictwa, ze względu na wysoką kaloryczność. I tak konsekwentnie, od lutego 2021 r. Wielka Brytanie zakazała sprzedaży węgla workowanego do użytku domowego, natomiast wciąż dopuszcza spalanie paliw niskoemisyjnych i bezdymnych w gospodarstwach domowych. Nie stoi więc nic na przeszkodzie, aby Polska obrała podobny kierunek. Dzięki temu byłaby realna szansa na zmniejszenie poziomu emitowanych zanieczyszczeń w porównaniu do obecnie spalanego węgla.
Polscy inżynierowie z firmy Polchar Sp. z o.o. wraz z Instytutem Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu stworzyli ekologiczne, niskoemisyjne i bezdymne paliwo węglowe, produkowane na bazie polskiego węgla. To właśnie Błękitny Węgiel. Swoje właściwości zawdzięcza procesowi produkcji. Dzięki zastosowaniu odpowiednich technologii, może być spalany w praktycznie każdym palenisku. Również w kotłach starszego typu lub piecach kaflowych. Pod wpływem jego spalania, do atmosfery przedostaje się znacznie niej trujących związków, co czyni go ekologicznym i przyjaznym dla środowiska. Błękitny Węgiel jest również paliwem wysokokalorycznym. Dostarcza dużo więcej energii niż tradycyjny opał. Jest to zatem nie tylko ekologiczny, lecz także bardzo wydajny.
Mając na uwadze konieczność zminimalizowania poziomu emisji zanieczyszczeń, a także w trosce o zdrowie i jakość życia społeczeństwa oraz jednocześnie dbając o utrzymanie bezpieczeństwa energetycznego, zaleca się implementacja rozwiązania jakim jest wdrożenie na szeroką skalę tzw. “czystych technologii węglowych”, w których skład wchodzą takie paliwa bezdymne jak Błękitny Węgiel.